Stippelberg

Het ontwerp van Michiel van der Vaart

Met het ontwerp van Golfbaan Stippelberg creëerde golfbaanarchitect Michiel van der Vaart van Jol Golf Design een topbaan in een prachtige, stille omgeving. Een golfbaan conform de laatste trends op het gebeid van golfbaanarchitectuur, die kan wedijveren met de mooiste banen van Nederland en alles heeft wat een golfbaan nodig heeft. Als gepassioneerd golfbaanarchitect en single handicap golfer tracht Michiel zijn affiniteit met cultuurgeschiedenis en geschiedenis in het algemeen te verwerken in zijn ontwerpen. In het resultaat is zijn liefde voor natuur, ecologie en een ruime planten kennis, zijn passie voor de golfarchitectuur en kijk op wat mooi en lelijk is duidelijk zichtbaar.

Een soort ruilverkaveling, maar dan terug aan de natuur
Geïnspireerd door de omringende natuurgebieden ontwierp hij de 9- en 18 holes baan op de thema’s beek, heide en plassen. Het is een baan geworden met grote hoogteverschillen. Door zachtere en kleinere ondulaties aan de buitenzijde van de fairway ontstaat een natuurlijke overgang naar de omliggende gebieden. De meeste door collega Philip Spogard ontworpen greens zijn groot en geaccidenteerd en zijn voorzien van grote ‘slabbers’. Dit versterkt niet alleen de schoonheid, maar geeft speltechnisch een extra dimensie. De inheemse beplanting is een mix van hier en daar solitair staande bomen, veel struiken en heide. De lijnvormige structuur van bestaande houtsingels werd met jeneverbes omgevormd tot boomgroepen. Na ruim 100 jaar intensieve landbouw, introduceert Michiel opnieuw de vormen, stuifduinen en heidegebieden van toen: ‘Een soort ruilverkaveling, maar dan andersom. Je geeft de grond terug aan de natuur.’

‘Members Bounce’
Het grootste deel van de Stippelbergleden zijn recreatieve spelers voor wie de uitdaging om scherp te spelen groot is. De baan lijkt door de hoeveelheid hindernissen moeilijk en de ondulaties vragen om secuur spel. Daar waar de bal van de bogey speler normaal gesproken landt, liggen geen hindernissen, want deze zijn strategisch gepland voor de professionals. Dé uitdaging voor de leden is volgens Michiel dat leden de kleine elementen in de baan leren kennen en daar ook gebruik van maken. We spreken dan van een ‘members bounce’. Dat maakt dat zij een betere score kunnen neerzetten én dat het voor hen ook steeds interessanter wordt om deze baan te spelen. Eigenlijk hoopt Michiel dat de specifieke kenmerken in de komende jaren als het ware gepersonifieerd worden door het krijgen van een eigen naam.

Ogen van de golfbaan
De vormentaal is krachtig en elke hole heeft haar eigen individuele karakter, waarbij de grillige en onvoorspelbare bunkers op Stippelberg de ‘ogen van de golfbaan’ vormen. Bunkers, die tijdens de aanleg, na het grove grondwerk, een voor een handmatig door Michiel in het bunkervlak werden uitgemeten. Tachtig bunkers telde het oorspronkelijke plan, maar het onderhoudbudget maakte concessies noodzakelijk: ‘Wat je doet, moet je goed doen, dus we kozen ervoor om veertien bunkers te schrappen.’ De bunkers verdedigen vaak de ‘dogleg’ punten, de ‘knikpunten’ van de hole, en de klassieke grote en geaccidenteerde greens. Veel golfspelers schrikken van de bunkers, maar Michiel hanteert de filosofie: ‘Hoe meer je ‘flirt’ met de bunkers, des te beter is je uitgangspositie voor de volgende slag!’

Schuiven met waterpartijen
Eigenlijk zijn alle holes op de 9- en 18-holes baan bijzonder, maar er zijn holes die je als golfer écht niet snel vergeet. “Omdat ik de mogelijkheid had om te schuiven met de waterpartijen, kon ik twee holes naast elkaar leggen en een kruising maken. Bij hole 13 ligt het water rechts, bij hole 17 links van de fairway.” De gecombineerde afslag van deze twee holes is uniek. Deze holes grenzen in de toekomst aan hetzelfde water en bieden aan beide zijden een fantastisch uitzicht. Hole 17 bestempelt Michiel als zijn ‘signature’ hole. ‘Alle facetten uit het project heb ik op deze hole samengevat: water, vergezichten, wind over de grote plas en bunkers. De beroemde achttiende van Pebblebeach in Californië en de twaalfde van Kings Barns in Schotland inspireerden mij bij het ontwerp van hole 17. Zowel afslag, fairway én green grenzen aan het water en over enkele jaren is dat een grote ‘binnenzee’, vanwaar het clubhuis, de kerktoren van Bakel en de televisietoren van De Mortel te zien zijn.

‘Een bijna niet te doen hole’
Het uitzicht vanuit het midden van de fairway van hole 4 biedt uitzicht over de fairways van 2, 7, 5 en 8. Hole 5 benoemt Michiel als ‘Monsterhole’: “Hier onderscheiden de mannen zich van de jongens”. Dit is vanwege de afstand én de wind die hier bijna altijd tegen staat ‘een bijna niet te doen’ hole.’ Vaak is er ook optisch bedrog in de baan, zoals bij hole 12, want de vorm van de fairwaybunker lijkt op twee bunkers. Toch is het er maar een. Scherp spelen is ook hier weer dé uitdaging voor de golfspeler. Hole 7 is het pareltje van de baan, want de afstand maakt het moeilijk om op de green te landen. Bijzonder aan deze hole is het uitzicht op een soort vallei waar rough (hoog ongemaaide beplanting) als een soort vingers van beide zijden van de fairway naar binnen komt. Als kopie van oude banen ligt verscholen achter de brede bunker, voor de green, een kleine vallei. Deze maakt het de speler die de bal uit de bunker slaat extra moeilijk.

De schoonheid zit hem vaak in de imperfectie
Met 536 meter is hole 8 de langste hole. Het ontwerp van de green is laag en vlak en volgens Michiel erg klassiek: ‘Het zijn greens die je ook tegenkomt op de oude linksbanen van Schotland. De gedachte hierachter is om kleine, pokdalige ‘mounds’ rechts vanuit het heideveld te laten ‘sterven’ in de green. Behalve een kleine bult in de green is de linkerhelft erg vlak. ‘Anders dan de andere holes is hole 9, waar de beschoeiing afsteekt bij de losse, natuurlijke imperfecties van de andere holes. ‘De schoonheid zit hem vaak in de imperfectie, dat is nou zo leuk!’

• Bron: Gepubliceerd in mei 2011 in Golfmagazine
• Schrijver: Marijke Brouwers